انسان ها در هر کجای جهان و در هر دوره و فرهنگی استعدادها و ظرفیت هایی مشترک دارند که از ماهیت وجودی و حتی شناخت انان ناشی می شود.بخشی عظیم از شناخت ها و تجربه های انسان ها عمومی و مشترک است، هر چند اختلاف های فرهنگی و زمانی و مکانی و تجربه های شخصی تفاوت داشته باشد.نکته مهم این جاست که این اختلاف و تفاوت در رو ساخت این فراورده هاست و ژرف ساخت ان ها تقریبا یک سان و شبیه یک دیگر است، زیرا ماهیت ظرفیت ها و استعدادهای ادمی به سبب تاثیر کم تر اختلاف تمدن و فرهنگ بیش تر شبیه یک دیگر می بینیم، چنان که میان افلاطون، سهروردی، مولوی و یونگ درباره ساختار جهان و روان ادمی در ژرف ساخت شباهت هایی هست. این شباهت ها ناشی از اشتراک استعدادهای انسانی است و در روی ساخت اگر اختلافی هست، ناشی از اختلاف فرهنگی و زمانی و مکانی است.با طرح مثل افلاطون و صورت مثالی سهروردی و صور معنوی و روحانی زرتشت (فروهرها) و ضمیر ناخودآگاه جمعی یونگ (ارکئوتایپ) و آن چه عطار و مولانا درباره «تو» گسترده پنهان یا «من» ملکوتی بی نهایت مطرح کرده اند، می توان بروشنی شباهت این اندیشه ها را در ژرف ساخت ملاحظه کرد.

کمال نهایی انسان در سیر صعودی، رسیدن به حق تعالی است که همین امر، کمال و خیر او به شمار می رود؛ زیرا انسان که خداوند او را مثال خودش قرار داده است دارای چنان شانی است که بتواند به عنوان اشرف ممکنات، متصف به صفات حق و متخلق به اخلاق حق شود. از نظر ابن سینا، عارف کسی است که فکر خود را معطوف به عالم قدس نموده تا نور حق پیوسته بر باطنش بتابد. ابن سینا زهد و عبادت را به عنوان مقدمات سیر و سلوک عرفانی می داند او نخستین مرحله را «اراده» می داند که از آن به میل و رغبت تعبیر می کند و منشا آن را یقیین برهانی و ایمان قلبی می داند. به نظر وی دومین مرحله «ریاضت» است که به معنای پرهیزگاری و انجام کارهای سخت یا تحمل رنج در راه تربیت خود می باشد. از نظر ابن سینا سالک پس از طی مراحل بعدی یعنی وقت، توغل، سکینه، خوف و تلبیس، طمانینه، مشیت و عروج، به جایی می رسد که نظری به حق و نظری به خود به عنوان آیینه حق دارد. سرانجام عارف و اصل در پایان این سلوک به مقامی دست می یابد که در آن تنها حق را مشاهده می نماید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

رود راوی مفصل ترین اثر خسروی، و حاوی تمام مهارتهای اوست. اهمیتی که خسروی برای کلمه و کتابت قائل است و سبک پسامدرنی که به کمک کلمه ایجاد می کند سبب شده این رمان، ساختار روایتی پیچیده بیابد. برای دریافت اسباب این پیچیدگی و فهم و تحلیل متن، از روش پساساختاری رولان بارت استفاده کرده ایم. ژرف ساخت داستان، براندازی یا بی اعتبار کردن زمان است. نویسنده این اندیشه را در موضوعات و حوادثی چون تسعیر، تسلیب و ترمیم، و حلول و تکرار شخصیتها قرار داده، و در قالب کلمه و مکتوب بازآفریده است. نویسنده از هر عنصری برای تبیین اندیشه مقابله با زمان استفاده کرده است چنانکه ترتیب پیرفتها، ناهماهنگی زمان روایت با داستان، و زمان پریشی را نشان میدهد.